Chi tiết - Huyện Vĩnh Linh

Cách đây 70 năm, vào ngày 20/7/1955, Đài Truyền thanh Vĩnh Linh chính thức ra đời. Từ trong khói lửa chiến tranh đến những tháng năm kiến thiết hòa bình, Đài luôn vững vàng với sứ mệnh mà lịch sử giao phó- làm cầu nối giữa Đảng bộ, chính quyền và Nhân dân, là ngọn lửa tinh thần cổ vũ quân và dân đồng lòng chiến đấu, chung sức dựng xây quê hương.

Ngược dòng lịch sử, từ thời điểm Hiệp định Giơnevơ (21/7/1954) được ký kết thì tại Vĩ tuyến 17 thuộc địa phận hai huyện Vĩnh Linh và Gio Linh, tỉnh Quảng Trị có một dòng sông bị chia hai, một làng một xã bị chia hai, thậm chí một gia đình cũng bị chia hai để chờ được thống nhất theo cuộc tổng tuyển cử sẽ diễn ra vào năm 1956. Thế nhưng, Hiệp định Giơnevơ chưa ráo mực thì đã bị bè lũ xâm lược và tay sai bội ước. Trên Vĩ tuyến 17, đã có biết bao câu chuyện vui buồn, bao nhiêu cuộc đụng độ, thử thách quyết liệt, đọ trí, đọ lực diễn ra hàng ngày, hàng đêm. Trong đó có cuộc đấu “thông tin” rất quyết liệt giữa ta và địch.

Ở phía Nam, địch xây dựng một hệ thống truyền thanh rất mạnh, có 6 xe lưu động, có sự chỉ đạo trực tiếp và ráo riết của nha thông tin Sài Gòn. Trung tâm đài truyền thanh của địch đặt ở quận Trung Lương - là một quận mới do Mỹ - Ngụy dựng lên tại huyện Gio Linh. Hàng ngày, tiếng loa của chúng chĩa sang bờ Bắc, liên tục nói xấu chế độ Miền Bắc xã hội chủ nghĩa, tuyên truyền kích động, chia rẽ dân tộc hòng làm lung lạc ý chí của Nhân dân giới tuyến và các chiến sỹ Cách mạng miền Nam tập kết ra Bắc.

Chủ trương kiên trì đấu tranh chính trị buộc địch phải thực hiện Hiệp định Giơnevơ, đồng thời để động viên Nhân dân đấu tranh đòi thống nhất nước nhà, cùng với việc thành lập chính quyền Khu vực Vĩnh Linh, ngày 20/7/1955, Đài Truyền thanh Vĩnh Linh được thành lập, thực hiện sứ mệnh: đấu tranh trực diện bằng chính trị, binh vận, từng bước làm sụp đổ tư tưởng phản động của kẻ thù; ca ngợi chế độ miền Bắc xã hội chủ nghĩa; kêu gọi đồng bào bờ Nam vùng lên kháng chiến chống xâm lược và sự kìm kẹp của bè lũ ngụy quân ngụy quyền.

Từ sự hỗ trợ đắc lực của Trung ương, Đài Truyền thanh Vĩnh Linh được xây dựng hai hệ thống truyền thanh khá hoàn chỉnh và hiện đại, với một mạng lưới tăng âm có công suất cực lớn. Hệ thống truyền thanh Hồ Xá gồm 3 máy tăng âm: hai máy loại 600W do Liên Xô (cũ) sản xuất và một máy 500W do nước ngoài viện trợ. Ngoài hệ thống loa công cộng, còn có 4.000 loa hộp (gọi là loa kim) mắc tại các gia đình. Hệ thống truyền thanh giới tuyến chạy dọc theo bờ bắc sông Bến Hải với chiều dài hơn 10 cây số.

Tháng 8/1963, Trung ương quyết định tiếp tục xây dựng một mạng lưới truyền thanh dày đặc dọc theo tuyến bờ Bắc sông Bến Hải. 4 cụm loa 500W được mọc lên (mỗi cụm gồm 20 loa nén loại 25W). Ta còn xây dựng 3 cụm loa cực mạnh ở thôn Hiền Lương (xã Vĩnh Thành cũ, nay là xã Hiền Thành), Huỳnh Thượng, Tiên An (xã Vĩnh Sơn), mỗi cụm loa 1.000W gồm 40 loa loại 25W. Tại mỗi cụm loa được gắn vào một giàn sắt kiên cố hình chữ nhật đứng trên hai trụ bê tông cốt thép cao 11 mét, hướng miệng loa sang bờ Nam.

Chiếc loa phóng thanh công suất lớn 500W được lưu giữ tại Bảo tàng huyện Vĩnh Linh- một chứng tích lịch sử trong “cuộc chiến âm thanh” bên cầu Hiền lương năm xưa.

Mỗi lần hệ thống loa truyền thanh giới tuyến cất lên giống như sấm rền. Để cho hệ thống loa truyền thanh giới tuyến hoạt động liên tục, ta đã xây dựng một trạm tiếp âm lớn đặt ở ngã ba Hiền Lương với 2 máy tăng âm 10.000W. Đài còn có một xe lưu động có máy nổ riêng, gắn loa 180W và loa đại có công suất 500W do nước ngoài sản xuất để phục vụ công tác binh vận, đồng thời áp đảo tiếng loa của địch ở bờ Nam. Cán bộ kỹ thuật, phóng viên, biên tập của Đài bấy giờ có 15 người, lúc đông nhất lên tới 50 người. Hoạt động của cán bộ, nhân viên Đài Truyền thanh liền kề với cái chết, vì địch tìm diệt nơi phát ra tiếng nói của vùng đất này.

Ông Ngô Nguyên Phước, nguyên Trưởng Đài Truyền thanh Vĩnh Linh kể: “Hệ thống loa của địch ở bờ Nam có công suất thấp hơn nên lần nào “đấu loa” cũng thất bại ê chề, đồng bào bờ Nam phấn khởi vô cùng. Đài Truyền thanh Vĩnh Linh như một người lính anh dũng ngoan cường, xông pha vào trận tuyến để bảo vệ danh dự của Tổ quốc, bảo vệ miền Bắc xã hội chủ nghĩa, kêu gọi đồng bào miền Nam vùng lên đấu tranh với lũ cướp nước và bán nước. Vì vậy, dù ác liệt mấy cũng không để mất tiếng nói của Đài. Khi Mỹ đánh bom cũng phải có tiếng nói để ổn định tư tưởng. Đồng bào phía trong nghe tiếng nói của Đài, cũng như nhìn cột cờ phía Bắc sông Bến Hải mà còn thì niềm tin càng sâu sắc hơn”.

Ông Lê Công Lưu, nguyên Phó Trưởng Đài Truyền Thanh Vĩnh Linh, cũng nhớ lại:“Ngày ấy, một dòng sông, cây cầu chia hai, một gia đình cũng chia người nam kẻ bắc... Thế nên những chương trình của Đài là sợi dây cho đôi miền vững tin vào ngày thống nhất. Những chủ trương của cách mạng, những tin chiến thắng được phát lên như một mũi nhọn trong công tác binh vận, địch vận. Mưa dầm thấm lâu, nghe theo tiếng nói chính nghĩa của Cách mạng, nhiều binh sĩ ngụy quyền vượt tuyến sang bờ Bắc, số ở lại làm cơ sở cho ta, cùng Nhân dân bờ Nam đấu tranh chống khủng bố, chống dồn dân lập ấp chiến lược”.

Nhiều trang sử của địa phương ghi lại, làm phát thanh nơi tuyến lửa thực sự là một kỳ tích trong vô vàn kỳ tích của mảnh đất Vĩnh Linh luỹ thép. Mặc cho bom đạn và súng rền khắp nơi, đội ngũ cán bộ, phóng viên, biên tập, kỹ thuật viên của Đài Truyền thanh Vĩnh Linh vẫn thường xuyên có mặt tại từng chiến hào để thực hiện tin, bài. Họ một lòng quyết tâm với công việc của mình, đem tiếng loa hòa tiếng súng thành thứ vũ khí đấu tranh quyết liệt với kẻ thù. Và đã có nhiều người anh dũng ngã xuống, làm rạng rỡ truyền thống nền Báo chí Cách Mạng Việt Nam, đó là các liệt sĩ: Trưởng Đài Ngô Trang, Bí thư chi bộ phụ trách đường dây Nguyễn Văn Thí, công nhân đường dây Nguyễn Biểu, kế toán Nguyễn Thị Thảo... Với những chiến công xuất sắc, năm 1969, Nhà nước tặng thưởng Đài Truyền thanh Vĩnh Linh Huân chương Lao Động hạng Ba.

Bà Nguyễn Thị Kim Nhạn - Nguyên phát thanh viên của Đài Truyền thanh Vĩnh Linh đọc chương trình phát thanh.

Hòa bình lập lại, Đài Truyền thanh Vĩnh Linh tiếp tục thực hiện sứ mệnh của mình trong công tác truyền tải tiếng nói của Đảng bộ, chính quyền địa phương đến với Nhân dân. Năm 2019, thực hiện Nghị quyết 19, Hội nghị lần thứ 6 Ban Chấp hành Trung ương khóa XII, cùng với 2 đơn vị khác, Đài Truyền thanh Vĩnh Linh thực hiện chủ trương sáp nhập để hình thành nên Trung tâm Văn hóa - Thông tin và Thể dục thể thao huyện Vĩnh Linh. Kể từ đó không còn là tên Đài, tuy nhiên chức năng và nhiệm vụ vẫn không thay đổi. Ngày lại ngày, cứ đến các khung giờ 05h và 17h, nhạc hiệu quen thuộc với lời xướng “Đây là Đài Truyền thanh Vĩnh Linh” được vang lên đã trở thành tiếng nói của quê hương, là người bạn thân thiết đồng hành cùng đông đảo thính giả.

Những năm gần đây, Đài được đầu tư các trang thiết bị theo hướng đồng bộ và hiện đại. Trụ sở làm việc được xây dựng mới khang trang. Đội ngũ cán bộ, viên chức được kiện toàn theo hướng trẻ hóa, chuẩn hóa, trình độ chuyên môn và nghiệp vụ. Tất cả phóng viên, kỹ thuật, biên tập đều có nghiệp vụ báo chí và kỹ thuật ghi hình, dựng hình, thu ghi chương trình. Sử dụng thành thạo các thiết bị tác nghiệp hiện đại. Nguyện được làm một cánh én nhỏ đưa tin đến Nhân dân và luôn coi đó là niềm vinh dự, tự hào, họ luôn bám sát định hướng chủ trương của Đảng bộ, Chính quyền địa phương để có những tác phẩm chất lượng phản ánh kịp thời, toàn diện các lĩnh vực kinh tế, xã hội, quốc phòng, an ninh, xây dựng Đảng, các vấn đề đặt ra trong đời sống xã hội. Nhiều cán bộ của Đài tích cực tham gia và đạt giải trong các kỳ Liên hoan PTTH, giải báo chí chất lượng cao do Hội Nhà báo tỉnh, Đài PTTH tỉnh và các ngành tổ chức.

Ông Lê Trung Thành, Phó Giám đốc Trung tâm Văn hóa- Thông tin và Thể dục thể thao huyện Vĩnh Linh cho biết: “Hiện nay, mỗi tuần Đài sản xuất 3 chương trình phát thanh với thời lượng 30 phút và tiếp âm Đài Tiếng nói Việt Nam, Đài Phát thanh - Truyền hình (PTTH) tỉnh. Phối hợp với Đài PTTH tỉnh thực hiện chuyên mục truyền hình “Vĩnh Linh lũy thép- lũy hoa” mỗi tháng một số phát trên sóng truyền hình đài tỉnh; phối hợp với Báo Quảng Trị thực hiện chuyên mục “Vĩnh Linh trên đường đổi mới và phát triển” mỗi tháng hai số đăng tải trên báo online, báo giấy; duy trì hiệu quả hoạt động của Cổng thông tin điện tử Vĩnh Linh và trang fanpage Đài Truyền thanh Vĩnh Linh… Cũng từ đây Đài như trở thành nhịp cầu giúp cho các cấp quản lý tăng cường công tác lãnh đạo, chỉ đạo, giải quyết kịp thời nguyện vọng của Nhân dân; động viên Nhân dân hăng hái thi đua, xây dựng quê hương trong thời kỳ đổi mới”.

Qua những chặng đường lịch sử, các thế hệ cán bộ, viên chức Đài Truyền thanh Vĩnh Linh luôn gắn bó chặt chẽ với sự nghiệp truyền thanh, để tiếng nói của Đảng bộ, Chính quyền và diễn đàn của Nhân dân địa phương mãi ngân vang trên mọi nẻo đường quê hương. Thành quả của ngày hôm nay được vun đắp từ ngày hôm qua, là công sức của những người đi trước, để thế hệ hôm nay đón nhận và bước tiếp cuộc hành trình, đưa chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước đến với toàn dân, tạo khí thế và động lực để cả hệ thống chính trị cùng toàn dân xây dựng cuộc sống ngày càng giàu đẹp, văn minh.                                                                     

Mỹ Hằng