Chi tiết - Huyện Vĩnh Linh

Nhiều năm gần đây, người dân trên địa bàn xã Vĩnh Hòa, huyện Vĩnh Linh đã tìm hiểu và lựa chọn phương thức trồng tiêu hữu cơ theo chuỗi giá trị có liên kết với doanh nghiệp. Ngoài ý nghĩa thúc đẩy sản xuất nông nghiệp sạch, đem lại thu nhập ổn định, thì đây là một trong những hướng đi vững chắc trong việc duy trì và phát triển diện tích cây tiêu trên địa bàn.

“Dưới tác động của thị trường tiêu thụ, những năm gần đây, giá hồ tiêu khô liên tục sụt giảm, khiến người trồng tiêu không còn mặn mà với loại cây trồng mang lại hiệu quả kinh tế cao, vốn được xem là “vàng đen”. Nhiều hộ dân còn có ý định phá bỏ các vườn tiêu đã phải mất rất nhiều công sức chăm sóc. Từ năm 2018, với sự hợp tác từ Công ty Oganic More, chính quyền xã Vĩnh Hòa, đã vận động bà con địa phương tham gia dự án. Đến nay, địa phương đã quy hoạch vùng trồng tiêu hữu cơ ở thôn Hòa Bình có tổng diện tích 9ha”, ông Trần Văn Hưng, Phó Chủ tịch Hội Nông dân xã Vĩnh Hòa, thông tin với chúng tôi.  

Theo lời giới thiệu của ông Hưng, chúng tôi đến thăm vườn tiêu hữu cơ của ông Nguyễn Duy Quốc, xóm 4, thôn Hòa Bình. Chúng tôi khá ấn tượng vì tất cả các trụ tiêu khỏe mạnh, xanh tốt, vươn cao tới 6-7m, đường kính thân cây tiêu rộng hơn 1 mét, 2 người ôm không xuể. Ngạc nhiên hơn, rất nhiều vườn tiêu của bà con trong khu vực bị ngả vàng, lay lắt vì dịch bệnh, thì vườn tiêu của ông Quốc vẫn tràn đầy sức sống.

Ông Quốc thổ lộ, nhiều năm trước, vì muốn sản xuất nguồn hàng sạch, an toàn cho sức khỏe. Đặc biệt từ thời điểm 2017 khi giá tiêu bắt đầu đi xuống, trong khi phân thuốc ngày tăng cao, chưa kể gặp phân giả, phân kém chất lượng, nên ông tìm hiểu và có ý định sản xuất tiêu theo quy trình hữu cơ. Như “Diều gặp Gió”, khi vào đầu năm 2018, chính quyền địa phương và công ty Oganic More đã có sự liên kết, giới thiệu, hướng dẫn quy trình chăm sóc cây tiêu theo hướng hữu cơ. Và đặc biệt Công ty cam kết thu mua toàn bộ sản phẩm với mức giá cao hơn giá thị trường nếu đảm bảo các tiêu chí về an toàn thực phẩm. Từ đây, ý định của ông Quốc đã được hiện thực hóa.

Đến nay, vườn tiêu hữu cơ của gia đình ông đã qua 5 chu kỳ khai thác. Theo lời ông Quốc, riêng năm 2022, với 7 sào tiêu hữu cơ ông thu được 7 tạ tiêu khô. Giá mua từ công ty 80 ngàn đồng/kg, ông có nguồn thu gần 60 triệu đồng. “Hiện nay, giá thu mua tiêu trên thị trường chỉ khoảng từ 60 đến 70 ngàn đồng/kg tiêu khô. Nhưng với sản phẩm tiêu hữu cơ, thì chúng tôi được công ty mua cao hơn 10 giá. Mặc dù chưa bằng thời điểm “hoàng kim” của cây tiêu nhưng nhà nông chúng tôi phấn khởi, không còn phân vân trồng - chặt như thời gian qua. Và đặc biệt, tiêu trồng theo hướng hữu cơ ít bị sâu bệnh và tuổi thọ của cây tiêu kéo dài hơn. Đối với nhiều gia đình, diện tích tiêu lớn cũng sẽ có nguồn thu nhập khá”.

Tương tự ông Quốc, bà Hồ Thị Huệ ở xóm 3, thôn Hòa Bình cũng rất vui mừng khi 4 sào tiêu hữu cơ của gia đình bà cũng cho sản lượng cao và thu nhập khá. Bà Huệ kể: “Vườn tiêu hữu cơ của nhà bà có 3 nhóm cây. Nhóm thứ nhất trồng vào năm 2013 với khoảng 90 gốc. Nhóm thứ 2, trồng vào năm 2015 với 100 gốc. Nhóm thứ 3 được trồng vào năm 2016 với 120 gốc. Từ năm 2018, khi bà tham gia dự án, thì sản lượng tiêu tăng rõ rệt. Đa phần các gốc tiêu của gia đình đều mới đưa vào khai thác, vì vậy, sản lượng tiêu đạt cao. Riêng năm 2022, bà Huệ xuất bán hơn 7,2 tạ tiêu khô với giá 80 ngàn đồng/kg, đem về nguồn thu hơn 65 triệu đồng”.

Theo thống kê, xã Vĩnh Hòa hiện có trên 147ha hồ tiêu. Toàn bộ diện tích đều trong thời gian cho khai thác với năng suất bình quân đạt 16 tạ/ha. Từ năm 2018, với sự liên kết trồng tiêu hữu cơ cùng Công ty Oganic More, dưới sự chỉ đạo của UBND xã, Hội Nông dân xã đã trực tiếp triển khai, vận động các hộ gia đình trồng tiêu đáp ứng 2 yêu cầu của Công ty Oganic More là có diện tích trên 1.000m2 và tiêu trồng trên 3 năm tuổi, đăng ký tham gia. Qua khảo sát, có 109 hộ dân đáp ứng đủ điều kiện đã đăng ký.

Tuy nhiên, quá trình thực hiện, nhiều hộ dân không chấp hành các quy trình chăm sóc cây, không cung cấp mẫu xét nghiệm hoặc mẫu xét nghiệm vẫn còn tồn dư thuốc bảo vệ thực vật và phân hóa học nên đã bị loại ra khỏi mô hình. Hiện nay, mô hình tiêu hữu cơ trên địa bàn xã Vĩnh Hòa chỉ còn lại 43 hộ tham gia với tổng diện tích canh tác 9ha.

Riêng đối với 9ha tiêu hữu cơ, trong năm 2022 cho sản lượng 12 tấn tiêu khô và đều được Công ty Oganic More thu mua với giá 80 ngàn đồng/kg, cao hơn so với giá tiêu thị trường 10 ngàn đồng/kg. Cây tiêu cũng khỏe hơn, rất ít bệnh nhờ chăm sóc theo hướng hữu cơ, không sử dụng phân hóa học, mà chỉ dùng phân bón chăn nuôi truyền thống, phân vi sinh, chế phẩm Trichoderma để chăm bón.

Phó Chủ tịch Hội Nông dân xã Vĩnh Hòa, Trần Văn Hưng thông tin thêm: “Từ câu chuyện liên kết chặt chẽ với doanh nghiệp, giữ vững chất lượng là yếu tố quan trọng giúp người trồng tiêu không bị “nhấn chìm” giữa cơn “bão giá” hoành hành suốt thời gian dài, trong bước đi kế tiếp, Hội Nông dân xã vĩnh Hòa tiếp tục vận động người dân phát triển loại cây trồng này theo hướng hữu cơ, bền vững, bảo đảm an toàn sinh học, góp phần bảo vệ môi trường cũng như sức khỏe của người trồng hồ tiêu. Xã Vĩnh Hòa cũng phấn đấu đến năm 2025 mở rộng diện tích hồ tiêu hữu cơ lên 15 ha... Đồng thời, phối hợp với các đơn vị như Hợp tác xã Kinh doanh Hồ Tiêu Vĩnh Linh, Phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện, xây dựng sản phẩm hồ tiêu của địa phương thành sản phẩm OCOP; được chứng nhận vùng sản xuất hồ tiêu hữu cơ theo tiêu chuẩn Việt Nam. Qua đó, góp phần xây dựng thương hiệu cho sản phẩm “Hạt tiêu Vĩnh Linh”, vốn nổi tiếng với hương thơm và vị cay nồng đặc trưng, rất được thị trường ưa chuộng”.

Mỹ Hằng