Chi tiết - Huyện Vĩnh Linh

Ngày 16/6/1955, Thủ tướng Chính phủ ra Nghị định số 551-CP thành lập Đặc khu Vĩnh Linh có vị trí hành chính ngang với một tỉnh. Từ đó cho đến nay, Hồ Xá trở thành thị trấn, thành trung tâm chính trị, kinh tế, văn hóa của khu vực Vĩnh Linh trước đây và huyện Vĩnh Linh ngày nay. Đây là địa bàn có bề dày lịch sử, văn hóa vị trí chiến lược quan trọng; trong cuộc kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ Hồ Xá gắn với nhiều chiến công oanh liệt góp phần tô thắm trang sử vàng của Vĩnh Linh.

Qua 25 kỳ đại hội, thị trấn Hồ Xá đã có nhiều chuyển biến tích cực trên tất cả các lĩnh vực. Kinh tế - xã hội tiếp tục phát triển; tình hình an ninh - chính trị đảm bảo; cơ cấu kinh tế có sự chuyển dịch đúng hướng; tốc độ tăng trưởng hằng năm đạt từ 8 đến 10%; thu nhập bình quân đầu người năm 2023 đạt 78,2 triệu đồng/người; hộ nghèo còn 46 hộ (tỷ lệ 1,22%), cơ sở hạ tầng được đầu tư khá đồng bộ, các thiết chế văn hóa được quan tâm đầu tư phục vụ tốt cho nhu cầu sinh hoạt, hưởng thụ của người dân. Sự nghiệp văn hóa có nhiều chuyển biến tích cực, phong trào văn nghệ, thể dục thể thao được nhân dân hưởng ứng tham gia; Phong trào xây dựng đời sống văn hoá cơ sở ngày càng được chú trọng, có 100% khu phố, cơ quan, đơn vị và 98% gia đình được công nhận đạt tiêu chí văn hoá. Đời sống của nhân dân ổn định và từng bước tăng trưởng khá; Giáo dục đào tạo tiếp tục phát triển, hàng năm các bậc học đã hoàn thành tốt chương trình năm học, đội ngũ giáo viên đạt chuẩn và trên chuẩn, tỷ lệ học sinh lên lớp đạt cao,giữ vững 3 trường đạt trường chuẩn quốc gia mức độ I; 3 trường đạt chuẩn quốc gia  mức độ II; công tác chăm sóc sức khỏe cho nhân dân có sự chuyển biến tích cực, Hồ Xá tiếp tục đạt chuẩn quốc gia về y tế. Quốc phòng - An ninh được củng cố, công tác giữ gìn an ninh chính trị, trật an toàn xã hội, an toàn giao thông được quan tâm, trong nhiều năm liền là đơn vị không có các vụ việc nghiêm trọng xảy ra. Nhân dân tuyệt đối tin tưởng vào sự lãnh đạo của Đảng và Nhà nước. Bộ mặt thị trấn Hồ Xá ngày càng khang trang khởi sắc.

Để xây dựng thị trấn Hồ Xá đạt các tiêu chí đô thị văn minh và trở thành đô thị loại 4 là mục tiêu lớn, xuyên suốt và quan trọng được cấp ủy Đảng, chính quyền đặc biệt quan tâm. Ngày 26/8/2013, UBND tỉnh Quảng Trị phê duyệt quy hoạch tổng thể phát triển hệ thống đô thị trên địa bàn tỉnh đến năm 2020, tầm nhìn 2025. Theo đó, thị trấn Hồ Xá được xác định là khu vực trọng điểm, tập trung đầu tư cơ sở hạ tầng kỹ thuật cùng tiến trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa của tỉnh và đất nước. Thị trấn được nhận diện là đô thị phát triển kinh tế tổng hợp, là cửa ngõ vùng phía Bắc của tỉnh.

Đối chiếu 5 tiêu chí được quy định tại Nghị định số 42/2009/NĐ-CP của Chính phủ và Nghị quyết số 1210/2016/UBTVQH13 của Ủy Ban Thường vụ Quốc hội khóa 13 “về phân loại đô thị”, thị trấn Hồ Xá đã tập trung lãnh đạo với quyết tâm chính trị cao thông qua việc xây dựng và ban hành các Nghị quyết chuyên đề, xây dựng chương trình kế hoạch, thời gian thực hiện các nhóm nội dung, xác định những vấn đề trọng tâm, trọng điểm. Nhờ vậy, đến thời điểm hiện tại có nhiều tiêu chí thị trấn đã đạt và vượt.

Từ chổ là một đơn vị có tỷ lệ lao động phi nông nghiệp 40%, nay đạt trên 70%, tỷ lệ hộ khá, hộ giàu tăng mạnh, hộ nghèo giảm từ 10,67% năm 2010 đến nay còn 1,22%, chất lượng cuộc sống của người dân được quan tâm, văn hóa - xã hội có nhiều tiến bộ. Trước đây chỉ có 50% khu phố có nhà văn hóa sinh hoạt và 3 khu phố có đường điện thắp sáng, nay 100% các khu phố đều có đường điện thắp sáng, 100% khu phố có nhà văn hóa được đầu tư xây dựng đầy đủ các thiết chế văn hóa phục vụ nhu cầu hưởng thụ của người dân, 100% khu phố đều có đường điện thắp sáng. Đề án tên đường, số nhà được thực hiện, hệ thống cây xanh, vỉa hè từng bước được hình thành, công tác quản lý đô thị xanh - sạch - đẹp được quan tâm đầu tư. Bộ mặt thị trấn ngày càng khang trang, sạch đẹp.

Bên cạnh những kết quả đạt được, trong quá trình xây dựng thị trấn trở thành đô thị loại 4, trên thực tế còn gặp không ít khó khăn, trở ngại. Mục tiêu Nghị quyết Đại hội Đảng bộ thị trấn Hồ Xá nhiệm kỳ 2020- 2025 là xây dựng thị trấn Hồ Xá sớm trở thành đô thị loại 4, song đối chiếu với các tiêu chí, nhất là tiêu chí cứng về tỷ lệ dân số thì không đạt; hạ tầng cơ sở, các thiết chế văn hóa còn thiếu, một số nhà văn hóa chưa đạt chuẩn; trụ sở một số cơ quan đơn vị trên địa bàn chuyển đến cơ sở mới chậm thanh lý và chưa có kế hoạch sử dụng làm ảnh hưởng đến mỹ quan đô thị.

Việc điều chỉnh mở rộng quy hoạch thị trấn Hồ Xá mới triển khai bước đầu chưa được phê duyệt; mặt khác thị trấn Hồ Xá nằm trong phương án sáp nhập đơn vị hành chính giai đoạn 2023 - 2025. Tiến độ xây dựng một số công trình trọng điểm trên địa bàn còn chậm và gặp nhiều khó khăn, liên quan việc giải phóng mặt bằng và chính sách đền bù; một số dự án phát triển khu đô thị Tây nam Hồ Xá; trung tâm xử lý nước thải; khu dịch vụ tổng hợp còn gặp nhiều vướng mắc và chưa triển khai thực hiện. Khu vực Bàu Đưng nhiều tiềm năng nhưng chưa được đầu tư và mời gọi đầu tư.

Nguồn lực đầu tư hạ tầng thiếu, chủ yếu dựa vào nguồn quỹ đấu giá quyền sử dụng đất; thị trấn Hồ Xá chưa có công trình công viên cây xanh, trụ sở làm việc UBND thị chưa xứng tầm, diện tích khuôn viên nhỏ hẹp, thiếu phòng làm việc, cơ sở vật chất chưa đáp ứng với yêu cầu nhiệm vụ.

Quá trình xây dựng đô thị văn minh chưa có cơ chế động viên khen thưởng; các giải pháp thực hiện các tiêu chí còn thiếu linh hoạt như: chưa có quy định hướng dẫn xây dựng và công nhận các tuyến phố văn minh; khu dân cư văn minh kiễu mẫu…

Việc đầu tư xây dựng các khu vực chợ trên địa bàn còn nhiều bất cập; khu vực chợ trung tâm chưa có hành lang đậu đỗ các loại xe ô tô, tình trạng lấn chiếm lòng, lề đường khá phổ biến; khu vực chợ số 3 nhỏ hẹp, chậm quy hoạch. Ý thức chấp hành quy định về trật tự an toàn giao thông, xây dựng, bảo vệ môi trường của một bộ phận người dân, doanh nghiệp chưa cao. 

Về phát triển kinh tế - xã hội vẫn chưa ngang tầm với một đơn vị trung tâm; Quy mô kinh tế vẫn còn nhỏ; công nghiệp - tiểu thủ công nghiệp vẫn chưa phát triển, chưa có sản phẩm chủ lực có sức cạnh tranh cao, chưa tìm ra thị trường ổn định cho các sản phẩm địa phương. Trong sản xuất nông nghiệp cơ cấu cây trồng, vật nuôi chuyển đổi còn chậm, chưa chú trọng mở rộng quy mô sản xuất, sản phẩm nông nghiệp chưa trở thành hàng hoá có thương hiệu, việc áp dụng tiến bộ khoa học kỷ thuật thực sự chưa nhiều; thu nhập xã hội giữa các khu phố chênh lệch khá rõ.

Việc thực hiện Nghị quyết số 34-NQ/ĐU ngày 21/6/2017 của Đảng ủy thị trấn Hồ Xá “về xây dựng nếp sống văn minh đô thị trên địa bàn thị trấn Hồ Xá” hiệu quả chưa nhiều, chưa trở thành việc làm tự giác, thường xuyên trong cộng đồng dân cư. Ý thức giữ gìn vệ sinh môi trường, chăm lo sức khoẻ của một bộ phận Nhân dân vẫn còn chủ quan, chưa trở thành nề nếp trong cộng đồng. Một số cơ sở chăn nuôi, sản xuất, chế biến còn gây ô nhiễm, chậm khắc phục. Tình hình dịch bệnh ở người và gia súc diễn biến phức tạp.

Những vấn đề vướng mắc trên có nhiều nguyên nhân, có cả nguyên nhân khách quan và chủ quan, nhưng nguyên nhân chính đó là: Quy hoạch đô thị do lịch sử để lại không mang tầm của một thị trấn trung tâm. Một số tuyến đường còn nhỏ hẹp, không có vỉa hè gây cản trở giao thông, không đảm bảo an toàn, ảnh hướng đến mỹ quan đô thị. Chưa thành lập được đội quản lý xây dựng và trật tự đô thị.

Việc quan tâm chỉ đạo, hướng dẫn của cấp trên còn chưa quyết liệt; Nghị quyết của BCH Đảng bộ huyện về phát triển thương mại - dịch vụ giai đoạn 2022 - 2025, định hướng đến năm 2030; Nghị quyết về xây dựng và phát triển đô thị trên địa bàn huyện giai đoạn 2023 - 2025, định hướng đến năm 2030 chậm cụ thể hóa và triển khai thực hiện; chưa có cơ chế đặc thù đối với đơn vị trung tâm.

Công tác kiểm tra, xử lý các vi phạm về quản lý nhà nước của chính quyền về các hoạt động văn hóa, dịch vụ văn hóa chưa nghiêm; việc lấn chiếm lòng lề đường chưa giải quyết kịp thời; việc xây dựng cảnh quan đô thị xanh sạch đẹp chưa được chỉ đạo thực hiện quyết liệt.

Ý thức tự lực tự cường của một bộ phận Nhân dân chưa được phát huy, còn trong chờ ỷ lại. Công tác tuyên truyền, vận động các tầng lớp Nhân dân thực hiện nếp sống văn minh đô thị của mặt trận và các đoàn thể chưa thực sự sâu rộng.

Để xây dựng thị trấn Hồ Xá xứng tầm với vị trí là trung tâm huyện lỵ của huyện Vĩnh Linh cần thực hiện tốt một số nội dung chính sau:

- Tiếp tục chỉ đạo hoàn thành việc điều chỉnh quy hoạch tổng thể, đồng thời tiến hành quy hoạch chi tiết; có kế hoạch sử dụng đất công trước mắt cũng như lâu dài; ưu tiên dành quỹ đất phúc lợi công cộng; HĐND huyện sớm sửa đổi, bổ sung và ban hành Nghị quyết mới thay thế về khen, thưởng cho nông thôn mới nâng cao; nông thôn mới kiểu mẫu và đô thị văn minh; Các cơ quan có thẩm quyền sớm ban hành quy định về xây dựng “tuyến phố văn minh” “khu dân cư kiễu mẫu” ở đô thị.

-  Bám sát các mục tiêu, nhiệm vụ mà Nghị quyết Đại hội Đảng bộ thị trấn lần thứ XXV đã đề ra, bên cạnh việc quan tâm chỉ đạo thực hiện nhiệm vụ chính trị hằng năm cần trung đẩy mạnh chỉ đạo, tuyên truyền, vận động thực hiện có hiệu quả 3 mục tiêu đột phá mà Đại hội Đảng bộ thị lần thứ XXV đã xác định, đó là: (1) Phát triển mạnh các loại hình thương mại, dịch vụ; xây dựng kết cấu hạ tầng thị trấn đồng bộ, đúng quy hoạch theo quy tắc xây dựng đô thị. (2) Phát động xây dựng thị trấn Hồ Xá đạt tiêu chí đô thị loại IV, đô thị văn minh xanh - sạch - đẹp;(3) Chỉ đạo xây dựng các khu phố văn minh kiểu mẫu và nhân rộng trong toàn thị trấn.

 -  Tiếp tục rà soát những tiêu chí chưa đạt, những tiêu chí còn yếu đề xuất với cấp trên và các ngành chức năng có cơ chế chính sách hổ trợ đặc thù đối với thị trấn, ưu tiên nguồn lực đầu tư kết cấu hạ tầng đồng bộ trên địa bàn để trong quá trình xây dựng thị trấn đạt các tiêu chí đô thị văn minh và đạt tiêu chuẩn đô thị loại 4.

 - Tiếp tục rà soát, điều chỉnh, bổ sung xây dựng các tiêu chuẩn, tiêu chí, quy định, quy ước về xây dựng nếp sống văn minh đô thị trên toàn thị theo Thông tư số 02/2013/TT-BVHTTDL ngày 24/01/2013 của Bộ Văn hóa- Thể thao và Du lịch “Quy định chi tiết tiêu chuẩn, trình tự, thủ tục xét và công nhận thị trấn đạt chuẩn văn minh đô thị”; Chỉ đạo các khu phố, đơn vị, trường học xây dựng các mô hình điểm, tổ chức đánh giá rút kinh nghiệm, nhân rộng và phát triển trong toàn thị mô hình “Đoạn đường tự quản”,“Khu dân cư tự quản về trật tự đô thị và vệ sinh môi trường”; tiếp tục đề xuất cấp trên hướng dẫn xây dựng và công nhận các “tuyến phố văn minh”; “khu dân cư văn minh kiểu mẫu”.

- Phát huy sức mạnh của toàn dân. Chủ động đề xuất về chính sách thu hút, mời gọi đầu tư, tập trung huy động mọi nguồn lực kết hợp phương châm "Nhà nước và Nhân dân cùng làm" để đẩy nhanh tốc độ đầu tư cơ sở hạ tầng, như: trồng cây xanh, bảo vệ môi trường, vệ sinh đô thị, xây dựng bờ lốc vỉa hè, hệ thống điện chiếu sáng các tuyến đường công cộng... Quan tâm đầu tư xây dựng nhà văn hóa tại các khu phố sau khi sắp xếp sáp nhập; đầu tư xây dựng các công trình công cộng phục vụ nhu cầu hưởng thụ của Nhân dân.

 - Tăng cường quản lý Nhà nước về đô thị, coi trọng nhiệm vụ quản lý quy hoạch và trật tự đô thị nhằm đảm bảo thị trấn Hồ Xá phát triển nhanh và bền vững. Tiếp tục thực hiện có kết quả các chương trình, mục tiêu quốc gia về an toàn giao thông, phòng chống tội phạm, bài trừ tệ nạn xã hội, văn hóa phẩm độc hại.

Lê Thị Phượng- Bí thư Đảng ủy thị trấn Hồ Xá