Chi tiết - Huyện Vĩnh Linh

Xác định xây dựng nông thôn mới (NTM) là một quá trình lâu dài, liên tục và không có điểm kết; đồng thời với mục tiêu đạt chuẩn huyện NMT trước năm 2025, huyện Vĩnh Linh đã và đang tích cực thực hiện các tiêu chí theo phương châm đảm bảo thực chất, toàn diện, hiệu quả, bền vững và ngày càng đem lại những giá trị cao về đời sống vật chất, tinh thần cho người dân.

Những thành tựu đã đạt được

Giai đoạn 2010- 2020, huyện Vĩnh Linh đã đạt được nhiều kết quả quan trọng trên hành trình xây dựng NTM. Bộ mặt nông thôn nhiều khởi sắc, đời sống vật chất và tinh thần của người dân từng bước được nâng cao. Tổng giá trị sản xuất bình quân năm sau luôn tăng cao hơn năm trước; nhất là trong giai đoạn 2015- 2020 đạt bình quân 13,14%/năm. Trong đó nông- lâm- thủy- sản tăng bình quân 3,31%, công nghiệp- xây dựng tăng 15,94%, thương mại- dịch vụ tăng 15,66%, thu nhập bình quân đầu người đạt mức 50,8 triệu đồng/người/năm, tỷ lệ hộ nghèo giảm còn 3,9%. Có 36/52 trường học đạt chuẩn quốc gia; 100% xã, thị trấn đạt chuẩn quốc gia về y tế; tính đến cuối năm 2020 toàn huyện có 12/15 xã đạt chuẩn NTM, 9 thôn đạt chuẩn NTM kiểu mẫu; hoàn thành 5/9 tiêu chí xây dựng huyện NTM gồm điện, thủy lợi, sản xuất, an ninh trật tự, chỉ đạo xây dựng NTM.

Tuy nhiên, công tác xây dựng NTM ở địa phương vẫn còn gặp phải không ít những khó khăn, thách thức. Đó là hiện trạng một số tiêu chí đã đạt mới chỉ mức tối thiếu, chưa bền vững; 4 tiêu chí chưa hoàn thành  được đánh giá khó thực hiện do vướng mắc nguồn kinh phí, nhân lực và các điều kiện tự nhiên khách quan. Trên cơ sở  phân tích những ưu, nhược điểm từ tình hình thực tế, huyện đã xây dựng đề án “Xây dựng huyện Vĩnh Linh đạt chuẩn NTM giai đoạn 2021- 2025” với một lộ trình cụ thể, chi tiết.

Tạo nền tảng vững chắc trong giai đoạn tiếp theo

Trong đề án “Xây dựng huyện Vĩnh Linh đạt chuẩn NTM giai đoạn 2021- 2025”, huyện tiếp tục xác định phát triển sản xuất, nâng cao thu nhập là tiêu chí quan trọng giúp nâng cao chất lượng đời sống của người dân, từ đó tạo ra động lực để đẩy nhanh quá trình thực hiện các tiêu chí huyện NTM. Là địa phương có diện tích đất nông nghiệp rộng lớn, chiếm 86,6% diện tích đất tự nhiên và người dân nông thôn chiếm khoảng 74,1% tổng dân số, huyện  chủ trương đẩy mạnh phát triển nhóm ngành nông nghiệp theo hướng sản xuất hàng hóa tập trung và phát triển bền vững.

Đến nay, huyện Vĩnh Linh đã quy hoạch và hình thành được 4 vùng nông nghiệp hàng hóa tập trung đối với các sản phẩm chủ lực, bao gồm vùng sản xuất hồ tiêu tại các xã phía Đông có diện tích trên 1.300 ha, trong đó có trên 26,3 ha sản xuất theo hướng hữu cơ, 50 ha có liên kết sản xuất với các công ty, doanh nghiệp; vùng chuyên canh cây cao su tập trung tại các xã phía Tây với diện tích 6.775,5ha; vùng sản xuất lúa hàng hóa tại các xã phía Đông với quy mô 2.600ha mô hình cánh đồng mẫu lớn, trong đó có 194 ha thực hiện sản xuất lúa liên kết và 136 ha sản xuất theo hướng hữu cơ; vùng chuyên canh cây ăn quả tại các xã  gò đồi với các loại như bơ, thanh long, chanh leo, bưởi da xanh… và vùng thâm canh tôm tập trung với diện tích 315ha.

Ông Nguyễn Đình Lục - Trưởng phòng NN&PTNT huyện cho biết: “Hiện nay, địa phương đang tập trung xây dựng và nhân rộng các mô hình sản xuất theo hướng hữu cơ, ứng dụng công nghệ cao để nâng cao chất lượng cũng như tăng sức cạnh tranh cho các sản phẩm nông nghiệp. Gắn với đó là đẩy mạnh thực hiện công tác khuyến nông và chuyển giao khoa học kỹ thuật cho nông dân; khuyến khích người dân đổi mới phương thức sản xuất, nhất là chuyển từ mô hình sản xuất nhỏ lẻ, manh mún, tự phát, truyền thống sang sản xuất theo mô hình hợp tác liên kết. Từ đó, góp phần nâng cao thu nhập”.

Nhờ thực hiện quyết liệt các giải pháp, hiện nay huyện Vĩnh Linh có trên 4.200ha đất sản xuất nông nghiệp cho thu nhập từ 50-70 triệu đồng/ năm. Tốc độ tăng trưởng giá trị sản xuất của ngành nông nghiệp đạt bình quân 15%/năm. Thu nhập bình quân đầu người  qua đó cũng tăng lên 52 triệu đồng/người/năm; riêng khu vực nông thôn ước đạt trên 48 triệu đồng/năm.

Mặc dù đã đạt tiêu chí số 6 về sản xuất, nhưng huyện Vĩnh Linh vẫn đang tích cực nâng cao tiêu chí này. Theo đó, huyện tiếp tục thực hiện việc quy hoạch vùng sản xuất chuyên canh, tập trung với quy mô lớn để ứng phó với biến đổi khí hậu và dịch bệnh theo 4 vùng, gồm vùng gò đồi chú trọng phát triển cây công nghiệp dài ngày, cây ăn quả, dược liệu, trồng rừng và chăn nuôi; vùng đồng bằng xây dựng các cánh đồng đồng lớn, chuyên canh cây lượng thực, chăn nuôi và nuôi trồng thủy sản; vùng đất đỏ bazan tập trung sản xuất cây công nghiệp, rau màu đặc sả;  vùng cát, ven biển, ven sông phát triển ngành kinh tế biển, khai thác nuôi trồng thủy, hải sản. Đồng thời, duy trì và tăng cường thực hiện các mô hình liên kết sản xuất gắn với chế biến tiêu thụ sản phẩm nông nghiệp với mục tiêu tiêu thụ ít nhất 10% sản lượng đối với các sản phẩm chủ lực.

Từng bước hoàn thiện các tiêu chí

Giai đoạn 2021- 2025, là giai đoạn nước rút để huyện Vĩnh Linh hoàn thiện các tiêu chí chưa đạt, về đích NTM theo lộ trình đã đặt ra. Nhiệm vụ của chính quyền và nhân dân  trong giai đoạn này là đoàn kết, đồng lòng, nổ lực hoàn thành 4 tiêu chí chưa đạt gồm giao thông, quy hoạch, y tế - văn hóa - giáo dục  và môi trường; đồng thời đưa 2 xã vùng cao Vĩnh Ô, Vĩnh Khê về đích NTM để hoàn thành tiêu chí 100% các xã đạt chuẩn.

Ông Nguyễn Anh Tuấn- Phó chủ tịch UBND huyện cho biết: “Theo Quyết định 320/QĐ-TTg của Thủ tưởng Chính phủ thì bộ tiêu chí xây dựng NTM quốc gia giai đoạn 2021- 2025 của cấp huyện, cấp xã đã có những điều chỉnh mang tính chất toàn diện hơn và bao quát hơn so với giai đoạn trước, yêu cầu về các tiêu chí cũng cao hơn. Trên cơ sở bám sát các yêu cầu đề ra, huyện Vĩnh Linh đã xây dựng một  lộ trình cụ thể. Theo đó, năm 2022 phấn đấu hoàn thành 2 tiêu chí giao thông và quy hoạch, năm 2023 hoàn thành tiêu chí về môi trường và 2 chỉ tiêu trường học, văn hóa trong tiêu chí y tế- văn hóa - giáo dục; năm 2023 đưa xã Vĩnh Khê về đích NTM và 2024 đưa xã Vĩnh Ô về đích. Đến cuối năm 2024 hoàn thiện hồ sơ trình cấp trên thấm tra, đề nghị công nhận huyện NTM”.

Thực hiện tiêu chí giao thông, huyện đã tập tung ưu tiên sử dụng nguồn vốn hỗ trợ trực tiếp từ chương trình gồm ngân sách TW, tỉnh, huyện và lồng ghép với các nguồn khác từ các chương trình, dự án, xã hội hóa của doanh nghiệp và nhân dân trên địa bàn để có nguồn kinh phí thực hiện. Mặt khác, UBND huyện chỉ đạo các địa phương tiến hành rà soát, kiểm tra lại hệ thống các tuyến đường cần được sửa chửa, nâng cấp. Đối với hệ thống cầu cống trên địa bàn thì thực hiện huy động, lồng ghép các chương trình dự án như RLAMP, vốn bảo trì đường bộ, vốn ODA… để thực hiện. Đến thời điểm này, huyện Vĩnh Linh đã cơ bản đảm bảo tiến độ  việc bê tông và xi măng hóa các tuyến đường còn lại gồm 8,65 km đường huyện và 7,23km đường nội thị để đạt yêu cầu tỷ lệ mặt đường huyện được nhựa hóa, bê tông và xi măng  100%; xây dựng thêm 5 cầu cống để đảm bảo hệ thống cầu được kiên cố đạt 100%.

Riêng đối với tiêu chí quy hoạch, huyện đang từng bước hoàn thiện việc lập quy hoạch vùng huyện. UBND tỉnh cũng đã phê duyệt nhiệm vụ quy hoạch vùng huyện Vĩnh Linh đến năm 2040, định hướng đến năm 2050 và phê duyệt kết quả đấu thầu của UBND huyện về việc quy hoạch xây dựng vùng huyện. Về quy hoạch chung xây dựng xã và quy hoạch chi tiết, UBND huyện chỉ đạo các xã tập trung thực hiện nghiêm túc theo phương châm phù hợp với định hướng phát triển kinh tế - xã hội của từng địa phương.

Trên địa bàn huyện Vĩnh Linh có 4 trường THPT và 1 Trung tâm GDNN-GDTX, tuy nhiên mới chỉ có 1 trường (THPT Vĩnh Linh) đạt chuẩn Quốc gia, chiếm tỷ lệ 25%. Để đạt tiêu chí về giáo dục huyện cần có tối thiểu 60% trường đạt chuẩn quốc gia. Do đó, từ đây đến cuối năm 2023 huyện đặt ra mục tiêu có thêm 2-3 trường đạt chuẩn. Hiện nay, trường  THPT Cửa Tùng đang thực thiện công tác tự đánh giá, dự kiến tháng 12/2022 sẽ hoàn thành việc kiểm định và công nhận trường đạt chuẩn Quốc giá mức độ 1. Nhiều công trình hạng mục khác tại các trường cũng đã có chủ trương đầu tư của tỉnh  như nhà đa năng tại trường THCS&THPT Bến Quan và trường THCS&THPT Bến Hải. Ngoài ra, huyện đang tích cực chỉ đạo và hỗ trợ các trường xây dựng cơ sở hạ tầng. Bên cạnh đó, huyện cũng đang đôn đốc, giám sát đẩy nhanh tiến độ thi công trình Nhà văn hóa trung tâm huyện Vĩnh Linh để sớm hoàn thành chỉ tiêu về văn hóa, đáp ứng nhu được cầu sinh hoạt văn hóa, học tập và làm việc của người dân địa phương. Công trình nhà văn hóa trung tâm có tổng mức đầu tư 71 tỷ đồng, trong đó ngân sách trung ương 30 tỷ đồng, ngân sách tỉnh 10 tỷ đồng và ngân sách của huyện 31 tỷ đồng. Công trình gồm nhiều hạng mục như san nền với diện tích 20.169 m², nhà văn hóa có diện tích 3.950 m² với quy mô 470 chỗ ngồi và các công trình phụ trợ khác.

Để hoàn thành tiêu chí về môi trường, huyện đang tích cực phối hợp với Trung tâm Quan trắc và Tài nguyên môi trường đẩy nhanh tiến độ thực hiện dự án “xử lý đóng cửa và nâng cấp xây dựng bãi rác tập trung huyện với tổng ngân sách trung ương trên 10,1 tỷ đồng. Chỉ đạo các cơ sở sản xuất, kinh doanh nuôi trồng thủy sản, Cụm CN Cửa Tùng đảm bảo thực hiện đúng quy định về môi trường. Hỗ trợ  2 xã Vĩnh Ô và Vĩnh Khê thực hiện việc thu gom, phân loại và xử lý rác thải theo quy định. Huyện cũng đã được UBND tỉnh đầu tư xây dựng 17 điểm chứa rác tại các thôn, xã trên địa bàn.

Một nhiệm vụ quan trọng, được đánh giá là khó khăn và nhiều thách thức nhất trong tiến trình xây dựng huyện NTM của Vĩnh Linh thời điểm hiện tại đó là đưa 2 xã miền núi Vĩnh Ô và Vĩnh Khê về đích NTM. Huyện chủ trương tiếp tục nổ lực thực hiện hiệu quả đề án phát triển KT-XH, giảm nghèo bền vững cho các bản có tỉ lệ hộ nghèo cao ở 3 xã miền núi gắn với Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng NTM. Trên cơ sở đánh giá kết quả và hạn chế của đề án trong giai đoạn trước thì giai đoạn 2021- 2025 đã có những điều chỉnh về cách thức triển khai và thực hiện đề án. Huyện từng bước thực hiện mục tiêu năm 2023 sẽ đưa xã Vĩnh Khê về đích và năm 2024 đưa xã Vĩnh Ô về đích NTM.

“Vĩnh Linh đã có những bước tiến dài trong hành trình xây dựng NTM, từ quán triệt chủ trương, thay đổi nhận thức đến những hành động cụ thể. Để hoàn thành mục tiêu đạt chuẩn huyện NTM trước năm 2025, cần nhiều hơn nữa sự chung tay tay vào cuộc của cả hệ thống chính trị và nhân dân; đặc biệt trong giai đooạn hiện nay phát huy sức mạnh nội lực trong dân chính là cách để xây dựng NTM thành công và bền vững”, Ông Nguyễn Anh Tuấn khẳng định.

Phương Nga