Chi tiết - Huyện Vĩnh Linh

Những năm gần đây, Hợp tác xã Dịch vụ nông nghiệp tổng hợp Đặng Xá (gọi tắt là HTX Đặng Xá), xã Vĩnh Lâm, huyện Vĩnh Linh tích cực áp dụng khoa học kỹ thuật, tuân thủ các quy trình sản xuất lúa theo tiêu chuẩn Vietgap. Nhờ vậy, vào tháng 8/2024, HTX Đặng Xá đã đưa ra thị trường tiêu thụ sản phẩm sạch mang tên “Gạo Vĩnh Lâm”.

Xã Vĩnh Lâm được biết đến là địa phương có diện tích sản xuất lúa khá lớn ở huyện Vĩnh Linh. Thời gian gần đây nhiều giống lúa mới có phẩm cấp tốt, thích ứng với biến đổi khí hậu như: HN6, Thiên ưu 8, Bắc hương 9, Đài thơm 8... đã được đưa vào canh tác đại trà. Những giống lúa này cho năng suất từ 58- 60 tạ/ha và chất lượng gạo thơm ngon. Tuy nhiên, vì đa phần sản xuất theo phương thức truyền thống nên dù năng suất, chất lượng tăng nhưng giá trị kinh tế mang lại vẫn chưa tương xứng với công sức của người nông dân trên đồng ruộng. Bên cạnh đó, người tiêu dùng ngày càng quan tâm nhiều hơn đến vấn đề an toàn thực phẩm trong khi đó sản phẩm làm ra vẫn chưa thể đáp ứng đầy đủ yêu cầu này. Hạt gạo quê hương vì vậy cũng chỉ loanh quanh tiêu thụ ở chợ làng, chưa thực sự có sức hút trên thị trường.

Giám đốc HTX Đặng Xá, Hoàng Quang Lâm cho hay: “Trăn trở trước thực trạng này, các thành viên HTX họp bàn, tìm phương án nâng tầm cho hạt gạo quê hương. Chúng tôi đưa ý tưởng sẽ xây dựng một thương hiệu gạo an toàn đến với thị trường. Hiện thực hóa điều này, chúng tôi dành 5ha trong tổng số 104ha diện tích sản xuất lúa của HTX để canh tác lúa theo tiêu chuẩn Vietgap. Đồng thời tìm hiểu các quy trình về kiểm nghiệm an toàn thực phẩm, truy xuất nguồn gốc… để sản phẩm được đảm bảo về pháp lý”.

Bắt đầu từ vụ Đông Xuân 2023- 2024, nhờ có nguồn vốn hỗ trợ theo Nghị quyết 162 của Hội đồng Nhân dân tỉnh, trên diện tích 5ha đã được quy hoạch, HTX đưa giống lúa HN6 vào sản xuất. Mọi công đoạn canh tác đều được thực hiện đồng bộ bằng cơ giới hóa. Để năng suất, chất lượng lúa đạt chuẩn, HTX phối hợp với các đơn vị có liên quan hướng dẫn cho các hộ tham gia thực nghiêm ngặt các tiêu chuẩn từ khâu ghi chép sổ nhật ký đến quy trình bón phân, chăm sóc, quản lý cỏ dại, dịch hại theo quá trình sinh trưởng của cây lúa.

Giám đốc HTX Đặng Xá, Hoàng Quang Lâm cho biết thêm: “HTX cũng có so sánh giữa sản xuất lúa Vietgap và sản xuất lúa truyền thống, tỷ lệ sâu bệnh ít hơn, giảm được số lần phun thuốc bảo vệ thực vật, chất lượng lúa gạo theo đó cũng nâng lên... giúp hạ giá thành sản xuất, tăng lợi nhuận trên diện tích canh tác khoảng 20% và bảo vệ sức khỏe cho nông dân cũng như người tiêu dùng”.

Lúa sau khi thu hoạch sẽ được HTX thu mua tươi tại ruộng. Tùy theo thời điểm mà giá có sự thay đổi nhưng giá lúa Vietgap luôn được thu mua cao hơn so với lúa sản xuất truyền thống từ 1.000đ đến 1.500đ/kg. Và đặc biệt, HTX thuê toàn bộ máy móc, phương tiện để thu hoạch nhằm đảm bảo chất lượng cho sản phẩm và các quy trình chế biến về sau. Điều này cũng đã đem lại nhiều lợi ích cho người nông dân khi họ không phải bỏ công thu hoạch mà vẫn bán được sản phẩm với giá thành cao. Vụ đông xuân 2023 - 2024, HTX mua lúa tươi với giá 7.500đ/kg. Trong khi đó giá lúa sản xuất truyền thống chỉ ở mức 6.000đ/kg.

Lúa tươi thu mua về được HTX hợp đồng với Công ty Cổ phần Thương mại Quảng Trị để sấy khô, xay xát và tiến hành đóng gói đưa ra thị trường. Quy trình này, lúa được sấy khô độ ẩm từ 13-13,5%, sau đó được làm sạch loại bỏ những hạt kém phẩm chất nhằm bảo đảm yêu cầu đồng đều về kích thước, khối lượng riêng, màu sắc, độ ẩm. Chất lượng nguyên liệu được kiểm tra bằng phương pháp cảm quan và độ ẩm được kiểm soát bằng máy đo thủy phân. Nguyên liệu sau khi tiếp nhận đánh giá đạt yêu cầu được đưa vào đóng gói.

Giám đốc HTX Đặng Xá Hoàng Quang Lâm chia sẻ thêm rằng: “Để có được thương hiểu “Gạo Vĩnh Lâm”, chúng tôi phải hoàn thiện rất nhiều thủ tục, hồ sơ cũng như phải có chứng nhận về an toàn vệ sinh thực phẩm, chứng nhận truy xuất nguồn gốc, mã vùng trồng, chứng nhận là sản phẩm đạt OCOP... Đến tháng 8/2024, sau khi có tất cả chứng nhận này, HTX mới tiến hành đóng gói, dán nhãn mác, ghi rõ nguồn gốc, xuất xứ và đưa sản phẩm ra thị trường”.

Sản phẩm “Gạo Vĩnh Lâm” thành phẩm được đóng gói trong bao bì bằng chất liệu nilon PE với định lượng 5kg. Trên mỗi sản phẩm xuất bán, HTX in đầy đủ tem, ngày, tháng, năm sản xuất và hạn sử dụng. Mặc dù mới đưa ra thị trường nhưng sản phẩm “Gạo Vĩnh Lâm” đã được đông đảo người tiêu dùng đón nhận. Tính trong tháng 9/2024, HTX bán ra thị trường được 3 tấn gạo. Với giá bán 25 ngàn đồng/kg, HTX thu về 75 triệu đồng. So với giá bán của loại gạo sản xuất theo phương thức truyền thống chỉ đạt 17 ngàn đồng/kg thì gạo sản xuất theo hướng Vietgap đem lại lợi nhuận cao hơn rất nhiều. Mà quan trọng hơn là đảm bảo cho sức khỏe của người tiêu dùng và bảo vệ môi trường.

“Như vậy mục tiêu xây dựng một thương hiệu cho gạo quê hương của các thành viên HTX đã hoàn thành và bước đầu mang về những tín hiệu vui. Song thực tế vẫn còn nhiều khó khăn trong việc đưa “Gạo Vĩnh Lâm” vươn ra xa hơn. Bởi hiện nay, khâu tìm kiếm, mở rộng thị trường tiêu thụ còn hạn chế.

Vì vậy, giải pháp trước mắt chính là các thành viên của HTX cam kết và duy trì sản xuất, canh tác lúa theo theo tiêu chuẩn Vietgap để tạo đầu vào ổn định và bảo đảm chất lượng. HTX Đặng Xá tiếp tục mạnh dạn hơn trong đầu tư liên kết để quảng bá, giới thiệu sản phẩm. Với nhu cầu mua sắm điện tử đang được người tiêu dùng đón nhận và ưa chuộng, hoạt động lập trang web, Facebook... quảng bá cho gạo Vĩnh Lâm của HTX sẽ tạo được hình thức giao dịch tiện lợi cho nhà sản xuất cũng như khách hàng.

Hiện nay, với sự hỗ trợ nguồn vốn của Chi cục Phát triển nông thôn, HTX đang xây dựng nhà xưởng chế biến với số vốn 640 triệu đồng. Đây sẽ thêm điều kiện thuận lợi để cho thương hiệu “Gạo Vĩnh Lâm” có chỗ đứng vững chắc trên thị trường như kỳ vọng…”, Giám đốc HTX Đặng Xá Hoàng Quang Lâm bộc bạch.

Mỹ Hằng